Tác phẩm âm nhạc là gì? Đặc điểm của tác phẩm âm nhạc? Trình tự bảo vệ quyền tác giả của tác phẩm âm nhạc như thế nào? Bạn đọc hãy cùng tìm hiểu thêm các thông tin ở bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về tác phẩm âm nhạc.
Mục Lục
Tác phẩm âm nhạc là gì?
Tác phẩm âm nhạc là những tác phẩm được thể hiện dưới hình thức các nốt trong bản nhạc hoặc những ký tự âm nhạc không phụ thuộc vào là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác không liên quan đến việc trình diễn hoặc không trình diễn.
Tương tự như các loại hình nghệ thuật khác như sử dụng đường nét, màu sắc, hình khối, ngôn từ của các thể loại âm nhạc sử dụng bằng những âm thanh, giai điệu. Các tác phẩm âm nhạc thể hiện dưới dạng nốt nhạc, ký tự âm nhạc, đặc biệt được ghi lại với những đặc tính riêng của loại hình nghệ thuật do các nghệ sĩ sáng tạo.
Xem thêm:
Đặc điểm của tác phẩm âm nhạc
Những đặc điểm của các tác phẩm âm nhạc bao gồm:
Có tính biểu hiện
Các tác phẩm âm nhạc được thể hiện theo những ký tự âm nhạc được biểu diễn trên giấy hoặc các phương tiện kỹ thuật số như máy tính, máy ghi âm.
Những nốt nhạc là đặc điểm đặc thù ở tác phẩm âm nhạc và theo từng khung bậc khác nhau. Tác phẩm âm nhạc có thể được thể hiện bằng ký tự âm nhạc ghi lại trên giấy hoặc ghi loại bằng các phương tiện kỹ thuật số khác như máy ghi âm, máy tính.
Mặc dù vậy sản phẩm âm nhạc không có chứa ý nghĩa nếu chỉ được biểu hiện trên văn bản dưới dạng ký tự âm thanh nên có thể coi rằng các tác phẩm âm nhạc là loại hình nghệ thuật có tính biểu hiện.
Tác phẩm âm nhạc có tính trừu tượng
Đặc điểm trừu tượng của các tác phẩm âm nhạc thể hiện ở những cảm xúc mà không cần mô tả nguyên nhân hay đối tượng của cảm xúc. Mục đích chính của việc sử dụng âm thanh trong tác phẩm là gợi lên các sắc thái cảm xúc của sự vật, hiện tượng chứ không đơn giản là sự vật hay hiện tượng đó.
Khi thưởng thức một tác phẩm âm nhạc cũng chính từ đặc điểm của tính trừu tượng mỗi người sẽ cảm nhận, cảm xúc khác nhau.
Tác phẩm âm nhạc có tính bất định
Mỗi người sẽ có sự cảm nhận không giống nhau về nội dung của một bản nhạc do sự khác nhau về đặc điểm tâm lý, sở thích…
Đặc tính đồng nhất
Toàn thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đều có hệ thống ký hiệu âm thanh như các nốt đô, rê, mi, pha, son, la, si.
Nội dung
Có thể thấy rằng âm nhạc là bộ môn nghệ thuật âm thanh phản ánh cuộc sống ở xung quanh ta bằng các hình tượng âm thanh. Bởi vậy các tác phẩm âm thanh sẽ có nội dung phong phú, đa dạng và hướng đến mọi chủ thể trong cuộc sống như: Gia đình, tình cảm, bạn bè…
Đa dạng phương thức truyền tải đến công chúng
Nhiều năm trước các tác phẩm âm nhạc sẽ truyền tải đến công chúng theo các phương tiện truyền thông như tivi, buổi biểu diễn ca nhạc, phát thanh… Trên thực tế hiện nay các phương thức truyền tải đa dạng hơn nhờ vào mạng Internet, sự kiện và phòng trà.
Điều kiện tác phẩm âm nhạc được bảo hộ?
Tác phẩm âm nhạc chính là một tài sản trí tuệ nên cần được bảo hộ dưới dạng quyền tác giả.
Theo pháp luật hiện hành quy định quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với các tác phẩm do bản thân sáng tạo ra hoặc sở hữu. Từ khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới mọi hình thức vật chất, không phân biệt về nội dung, chất lượng, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố thì đều có quyền tác giả.
Bởi thế các tác phẩm âm nhạc cũng vậy, quyền tác giả của tác phẩm âm nhạc sẽ được diễn ra ngay từ khi tác giả có ý tưởng chưa được coi là tác phẩm, tuy nhiên ý tưởng đó cần được thể hiện bằng nốt nhạc, giai điệu bài hát, thành bài hát hoàn chỉnh. Những tác phẩm âm nhạc hoàn toàn được pháp luật cho phép bảo hộ, đồng thời khuyến khích tác giả và chủ sở hữu đăng ký bản quyền cho tác phẩm âm nhạc.
Mặc dù không có quy định bắt buộc về các tác phẩm phải thực hiện đăng ký quyền tác giả vì quyền tác giả chính là quyền của chủ sở hữu đối với tác phẩm từ thành quả lao động trí óc của bản thân. Nhưng khi tác phẩm được sáng tạo ra cần có sự bảo hộ chính đáng từ pháp luật về sở hữu trí tuệ, nếu khi xảy ra tranh chấp sẽ minh chứng được quyền sở hữu, đảm bảo cho chính quyền lợi của chủ sở hữu.
Những tác phẩm được bảo hộ khi là tài sản lao động trí tuệ của tác giả và được thể hiện ở một hình thức nhất định.
Trong nội dung chính sách của Nhà nước về sở hữu trí tuệ được quy định tại Khoản 1 Điều 8 Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung 2009 có quy định về việc công nhận, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của những tổ chức, cá nhân. Căn cứ vào đó nội dung tác phẩm âm nhạc cần được đảm bảo không gây hại cho quốc phòng an ninh, không trái đạo đức xã hội, giữ trật tự công cộng.
Điều kiện để tác phẩm âm nhạc được bảo hộ dưới dạng quyền tác giả như:
- Tác phẩm âm nhạc được sáng tạo và thể hiện theo một hình thức nhất định.
- Nội dung của tác phẩm âm nhạc không làm mất đi thuần phong mỹ tục, trái đạo đức xã hội, trật tự công cộng.
Thời hạn bảo hộ quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc?
Theo quy định tại điểm B khoản 1 Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2009 về thời hạn bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ âm nhạc, cụ thể:
Các tác phẩm không thuộc loại hình quy định tại điểm a khoản 1 Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi bổ sung 2009 sẽ có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo sau khi tác giả mất; Đối với các tác phẩm có đồng tác giả thời gian bảo hộ sẽ chấm dứt vào năm thứ 50 năm sau năm đồng tác giả cuối cùng mất.
Trên đây là một số thông tin hữu ích về khái niệm, đặc điểm và phân loại của tác phẩm âm nhạc. Bạn đọc hãy thường xuyên truy cập chuyên mục này để đón đọc nhiều thông tin hữu ích khác.
